Maçonnelogie 35               VRIJMETSELARIJ 2016 nr 2

DOE U KENNEN IN HET WESTEN

Een afscheidsplechtigheid van een overleden broeder lijkt een mooie plek om u te doen kennen als vrijmetselaar. Maar hoe?

Een broeder kan voor zijn vertrek naar het Eeuwig Oosten allerlei wensen hebben met betrekking tot hoe wij zijn verblijf daar vieren. Wij kennen daar twee rituele handelingen voor. In het Westen legt de Voorzittend Meester of zijn vertegenwoordiger drie witte rozen op zijn kist en in het Oosten wordt in een rouwloge de verbroken broederketen hersteld.

Ik ken een broeder die geen behoefte heeft aan welke maçonnieke aandacht dan ook als hij is overleden: geen witte rozen, geen rouwloge. Op die rozen mag hij invloed hebben, maar over het tweede gaat hij niet. Die rouwloge is er niet voor hem, maar voor het herstel van de broederketen. Wil hij voorkomen dat wij vaststellen dat hij de gereedschappen heeft neer moeten leggen omdat de Opperbouwmeester van het Heel Al hem heeft opgeroepen tot Hoger Arbeid, zal hij dat bij leven moeten doen door de Orde te dekken. Geen Eeuwig Oosten zonder Rouwloge, Broeder!

Juist omdat het leggen van de Witte Rozen een maçonnieke manifestatie is in het Westen, dient de vrijmetselaar zich daar te doen kennen als vrijmetselaar. Dat is niet roepen dat je vrijmetselaar bent, want vrijmetselaar ben je pas als anderen je als zodanig erkennen, zien dat je je als vrijmetselaar gedraagt*. En dat gedrag houdt in dat je een steen wilt zijn die past in het grote geheel. Het zijn de omstandigheden in het Westen die bepalen hoe de vrijmetselaar zich zal gedragen, hoe groot het steentje zal zijn dat hij aan de rouwplechtigheid kan bijdragen. De grenzen worden bepaald door de familie van de overledene, die over het algemeen wel rekening zal houden met wat de overledene gewild zou hebben. De vrijmetselaar bepaalt niet wat daar gebeurt, maar voegt zich naar de wensen van de familie. En zelfs daar zijn grenzen aan, want zelfs als de familie het zou willen, een maçonnieke begrafenis met een in het Westen opgevoerd requiem-rituaal zou van de vrijmetselarij een doel op zich maken, waar het een middel dient te blijven. Zij is geen religie, hoe religieus ze ook kan zijn.   

Nawoord geschreven op 10 maart 2020:

* Feitelijk is het zo dat het gedrag niets met die erkenning te maken heeft. De Meester heeft de Broeders na de bevestiging van uw aanneming verzocht, desnoods gelast u als zodanig [als Broeder] te erkennen. Zelfs als Broeders vinden dat een Broeder zich niet als vrijmetselaar gedraagt, blijft hij hun Broeder, totdat de Orde hem uit de Orde zet.